SEPCZYŃSKA, DOROTA. ETYKA TROSKI JAKO FILOZOFIA POLITYKI. 2014 [2012]
Artykuł stanowi próbę syntetycznego spojrzenia na polityczną teorię troski. Porządkując sposobyrozumienia i opisywania tego nurtu filozofii polityki, autorka skupia się na prezentacji proponowanych w jego ramach definicji troski, uzasadnień jej moralnego obowiązku i wizji integracji troski ze sferą publiczną. Omawia także historyczny rozwój etyki troski oraz jej rolę w polityce.
SKÓRA, MARIA. KOBIETY W SPOŁECZEŃSTWIE. SZANSE I ZAGROŻENIA DLA PROCESÓW RÓWNOUPRAWNIENIA PŁCI. 2010.
Celem artykułu jest prześledzenie procesów równouprawnienia płci, jak również szans i zagrożeń jakie niesie ze sobą obrana strategia ich realizacji. Sytuacja kobiet w XX wieku uległa znaczącej metamorfozie. Przemiany w sferach “publicznej” i “prywatnej” nie są jednak równorzędne. Gospodarka prokreacyjna i opiekuńcza stanowią białe plamy we współczesnej ekonomii. Równouprawnienie płci przebiega na drodze dodania kobiet do katalogu odbiorców już istniejących praw, co paradoksalnie reprodukuje ich dysparytetową pozycję. Nie uwzględnia się w dostatecznym stopniu różnic między płciami, skupiając się na równości w rozumieniu statusów, a nie szans. Pytaniem jest czy działać dalej w obrębie zastanego “zmaskulinizowanego” systemu czy tworzyć podwaliny nowego, wrażliwego na kwestie związane z płcią kulturową porządku społecznego.
SKÓRA, MARIA. MIĘDZY PRACĄ A RODZINĄ. POTENCJAŁ INSTRUMENTÓW POLITYKI SPOŁECZNEJ WOBEC DYLEMATÓW PRACUJĄCYCH KOBIET. 2010
Brak kobiet w polityce nie jest jedynie
wynikiem decyzji wyborców, ale konsekwencją ram funkcjonowania kultury politycznej i
systemu wyborczego w Polsce. Realizowana polityka ma rudymentarne znaczenie nie tylko
dla faktycznej sytuacji kobiet w kontekście ich szans na rynku pracy oraz zdolnosci
konsumpcji, ale także prowadzi do długofalowych efektów, polegajacych na stopniowej
metamorfozie wzorców kulturowych oraz norm i wartosci tradycyjnie kojarzonych jako
atrybuty kobiecosci. Bez stabilnych podstaw wspierających aktywność kobiet oraz odmiennej
konstrukcji kontraktu płci wprowadzenie parytetów do polityki bedzie miało fasadowy i
dekoracyjny charakter, bowiem nie beda one spełniały założonej dla nich roli.
SKÓRA, MARIA. W POSZUKIWANIU NOWEJ JAKOŚCI: GENDER I QUEER STUDIES WOBEC DYSCYPLIN EKONOMICZNYCH. 2010
Celem niniejszego artykułu jest wskazanie nieświadomych
uprzedzeń u podstaw głównego nurtu nauk ekonomicznych, które
rodzą ryzyko zafałszowania generowanego obrazu
rzeczywistości, jak również mających swoje konsekwencje
w praktykach dyskryminacyjnych określonych zbiorowości.
Niedoskonałość metod ekonomicznych ma szczególne znaczenie
dla teorii krytycznych takich jak queer czy gender studies, albowiem
penetrują one obszary dotychczas w ekonomii pomijane lub
w ogóle niezauważone, otwierając szerokie pole do eksploracji
i prostowania błędnych założeń, ubogacenia juz istniejących
twierdzeń. Niewrażliwość dziedziny ekonomicznej na kwestie
związane z płcią kulturową oraz orientacją seksualną wydaje się
być szkodliwym redukcjonizmem.
SMART, CAROL. WŁADZA PRAWA. 2007 [1989]
Feministyczna teoria została uwięziona w debatach dotyczących „pożyteczności” prawa w kwestii emancypacji kobiet, względnych zalet „równości” w porównaniu z „różnicą” jako strategiach, albo stopnia, do którego prawo jest odbiciem interesów patriarchatu lub po prostu mężczyzn. Są to konieczne debaty, ale ich ogromną wadą jest przyznawanie prawu właśnie tej władzy, którą prawo może wykorzystać przeciwko żądaniom kobiet. Jest to dylemat, przed którym stają wszystkie ruchy polityczne. a mianowicie: problem rzucenia wyzwania pewnej formie władzy bez akceptowania jej własnego zakresu, bowiem oznacza to przegranie bitwy zanim się ona rozpoczęła. Ujmując to najprościej, feminizm akceptując zasady prawa w celu ich zakwestionowania zawsze oddaje zbyt wiele. . Dlatego też, przyjrzę się pewnym sposobom unikania takiego postępowania i pokażę znaczenie jakie mają próby „de-centracji” prawa, gdziekolwiek to jest możliwe. Rozumiem przez to znaczenie myślenia o strategiach nie koncentrujących się na prawie oraz nie odwoływanie się do zasad prawa jakby było ono kluczem do rozwiązania kwestii opresji kobiet. To szukanie ratunku w prawie dotyczy nie tylko bezpośrednich propozycji politycznych, ale również kwestii wiedzy naukowej. Poddaję, na przykład, w wątpliwość dążenie do ustanawiania feministycznego prawoznawstwa i orzecznictwa, jeśli to przedsięwzięcie jedynie kwestionuje formę prawa, a pozostawia nietkniętą kwestię szczególnej roli prawa w porządkowaniu życia codziennego. Nie twierdzę, że możemy po prostu znieść prawo, ale że możemy oprzeć się inwazji prawa i postępującej hegemonii porządku prawnego...
SOBOLEWSKA-BIELECKA, DOROTA. NA SAKSY DO WŁOCH. 2007
Pracownicy sezonowi wyjeżdżają tłumnie do Włoch kilka razy w roku; na sadzenie pomidorów, potem ich zbiór, ścinanie szparagów czy zbiór oliwek. Na przełomie marca i kwietnia wyruszą busy z osobami, których zadaniem będzie obsadzenie pomidorami ogromnych połaci pól. Była połowa marca. Moja znajoma, Teresa, z którą zamierzałam pojechać na Półwysep Apeniński powiedziała, że ta praca jest intensywna, ciężka, ale dobrze płatna, ponieważ dziennie pracuje się nawet do 12 - 13 godzin, więc łatwo obliczyć jaki będzie zarobek. Na południu Włoch stawki są znacznie niższe niż na północy i przeciętnie Włosi płacą ok. 3,50 euro za godzinę, ale zdarza się, że mniej, zwłaszcza jeśli pracę załatwił nam pośrednik, który nadal pobiera haracz. Chociaż zamierzałyśmy jechać na plantację Renza za tydzień lub dwa, to Włoch zmienił nasze plany. - „Przyjeżdżajcie szybko, za dwa trzy dni zaczynamy" - ponaglał nas przez telefon.
SOLARSKA, MARIA. RÓWNOŚĆ PŁCI - RZECZYWISTOŚĆ POSTULOWANA CZY STAN OSIĄGNIĘTY? 2011
Rzeczywistość postulowaną od rzeczywistości jako takiej odróżnia to, że pierwsza
z nich jest wyrazem określonego oczekiwania, życzenia wobec tej drugiej. Innymi
słowy, rzeczywistość postulowana nie jest stanem faktycznym, ale życzeniowym
jego obrazem – postulatywność określa stan rzeczy, jaki chciałybyśmy/chcielibyśmy, aby był, a nie jaki jest. Rzeczywistość postulowana może być produktem
dwóch sposobów myślenia: z jednej strony, może być efektem wishfull thinking
– myślenia życzeniowego, które bierze to, co postulowane za to, co rzeczywiste;
z drugiej, może być efektem myślenia rozróżniającego postulowane i rzeczywiste, które jednak, konstatując niezadowolenie ze stanu obecnego, postuluje jego
zmianę na rzecz określonej, pożądanej rzeczywistości. Kwestia równości płci
oscyluje między tymi dwoma rozumieniami rzeczywistości postulowanej.
SOLARSKA, MARIA. WSPÓŁCZESNA FRANCUSKA HISTORIA KOBIET. PERSPEKTYWY, DOKONANIA, KRYTYKA - WPROWADZENIE. 2009
Przede wszystkim należy rozważyć samo pojawienie się kobiet na mapie historiografii francuskiej - specyficzny kontekst spoleczny i wymiar instytucjonalny. Z uwagi na jej zakorzenienie w ruchu kobiecym lat 70. XX w. jej funkcjonowanie w świecie wiedzy ma dodatkowy wymiar jako bezpośrednią odpowiedź na pytania, które ten ruch postawił, kwestionując zastany porządek społeczny. Dzięki temu wniosła ona również istotny wklad do pisarstwa historycznego oraz refleksji nad nim, zmuszając do ponownego zastanowienia się nad jego podstawowymi kwestiami i kategoriami.
STENNING, ALISON, DARIUSZ ŚWIĄTEK, ADRIAN SMITH, ALENA ROCHOWSKA. WYKLUCZENIE SPOŁECZNE A EKONOMICZNE PRAKTYKI GOSPODARSTW W NOWEJ HUCIE. 2008 [2003]
Przez ostatnie dwa lata w ramach projektu finansowanego przez UK Economic and Social Research Council badane były sposoby, dzięki którym jednostki i gospodarstwa domowe zabezpieczały swoje podstawowe potrzeby (livelihood) i radziły sobie z problemem wykluczenia społecznego w dwóch dużych dzielnicach mieszkaniowych miast Europy Środkowej: w Nowej Hucie w Krakowie i Petržalce w Bratysławie. Podstawowym celem prowadzonych badań było zidentyfikowanie strategii adoptowanych przez jednostki i gospodarstwa domowe w obliczu zmieniających się warunków społeczno-ekonomicznych, łączenie formalnych i nieformalnych aktywności ekonomicznych oraz sposoby, w jakich kształtują się one w różnym kontekście geograficznym.
STOTSKY, JANET. UPRZEDZENIA W ZAKRESIE PŁCI (GENDER BIAS) W SYSTEMACH PODATKOWYCH. 2007 [1997]
Systemy podatkowe obejmują szeroki zakres podatków takich, jak podatki dochodowe od osób fizycznych i prawnych, podatek od wynagrodzeń, od produktów i usług, handlu zagranicznego, bogactwa, darowizn, czy spadków. Natura uprzedzenia dotyczącego płci będzie się różniła w zależności od rodzaju podatku. Bardziej prawdopodobne jest, że uprzedzenie to wystąpi wtedy, gdy zobowiązanie podatkowe jest oparte na dochodzie lub bogactwie osób fizycznych, niż gdy opodatkowana jest osoba prawna, czy też sprzedaż lub zakup produktów i usług. Uprzedzenie w zakresie płci może także wystąpić w powiązaniach pomiędzy płaceniem podatków a otrzymywaniem świadczeń z programów ubezpieczeń społecznych.
Uprzedzenie dotyczące płci może przybrać formę jawną, jak i ukrytą.
STRZAŁA, WERONIKA. DLA KOGO 'PRZYJAZNE PAŃSTWO'? 2008
Kiedy w 2006 roku zakładano fabrykę Humax, Bełchatowianie rzeczywiście się cieszyli, zwłaszcza kobiety, ale nie długo. Radość zmieniła się wkrótce w udrękę. „Zbawcze” inwestycje zagraniczne to niezliczone historie pracy ponad siły, stresu i upokorzeń. To czy właściciel jest Koreańczykiem, Hiszpanem czy Polakiem nie ma większego znaczenia dopóty, dopóki w Polsce będą obszary, gdzie praca za 800-900 złotych miesięcznie może być oferowana jako dobrodziejstwo, a liczba ofert pracy w stosunku do liczby zarejestrowanych bezrobotnych ma się jak 1 do 100, co nadal ma miejsce w wielu regionach Polski. Taka sytuacja umożliwia i sankcjonuje wyzysk.
STRZAŁA, WERONIKA. DLA KOGO TEN BUDŻET, A KTO UTRZYMUJE PAŃSTWO? 2008
W przypadku wydatków w oczy rzuca się przede wszystkim 11% wzrost wydatków na armię, a konkretnie na zbrojenia, czyli najwięcej zarobią na tym firmy, od których z publicznych pieniędzy nasze państwo między innymi zakupi miny przeciwpiechotne i bomby kasetonowe, które okaleczą i zabiją w szczególnie okrutny sposób, baterie patriot, żeby ochronić pana premiera i pana prezydenta (dla innych nie starczy), czy inne nowe zabawki do zabijania dla pana ministra/eks-mudżahedina...
STRZAŁA, WERONIKA. DZIEL I RZĄDŹ. 2007
'Panująca władza' radzi sobie z protestami na kilka sposobów. Pierwszy to kompletne lekceważenie, drugi to minimalizacja zagrożeń, trzeci – manipulatorskie przedstawianie protestów pracowniczych, feministycznych czy ekologicznych, a także patologizacja ich uczestniczek i uczestników. Fabrykowane są więc figury roszczeniowych górników, rozwydrzonych feministek, ekologów, którzy chcą zabić ludzi, żeby chronić komary. W taki właśnie sposób pisze o ekologach Maciej Rybiński w „Dzienniku” z 27 lutego. Celem tego rodzaju dziennikarskiej twórczości nie jest informowanie czytelnika czy przedstawienie racji różnych stron – ale odebranie racjonalności protestującym. Czwarta strategia, to stara imperialna zasada – divide et impera, dziel i rządź, wystawianie jednych grup przeciwko drugim.
STRZAŁA, WERONIKA. O ZAGARNIANIU DÓBR WSPÓLNYCH. A PROPOS USTAWY O OGRÓDKACH DZIAŁKOWYCH. 2012
Dla osób żyjących w niedostatku dostęp do ogródków działkowych czy innych miejsc produkcji żywności na własne potrzeby oznacza granicę między śmiertelną nędzą a skrajnym ubóstwem. Wiele osób cieszy się tam życiem. Ogródki działkowe to zielone płuca miast. Ogródki działkowe, których historia sięga u nas 120 lat to jedno z ostatnich dóbr wspólnych w tym kraju.
STRZAŁA, WERONIKA. PEŁNOMOCNICZKA JAKO ZAKŁADNICZKA WŁADZY czyli BAJKA O DOBRYM RYCERZU TUSKU. 2007
Jakiś czas temu organizacje kobiece i LGBT wystosowały list do przedstawicieli Platformy Obywatelskiej, by ci utworzyli urząd pełnomocniczki do spraw równego traktowania kobiet i mężczyzn. Jego potulny ton i nieskrywana radość z powodu zwycięstwa partii konserwatywno-neoliberalnej w wyborach dziwnie kontrastował z postulatami jawnie sprzecznymi z programem tej partii. Na razie wspomnijmy tylko o wymienionym w pierwotnej formie listu zagwarantowaniu praw osób homoseksualnych, podczas gdy Platforma Obywatelska od dawna wprost daje do zrozumienia, iż jest partią homofobiczną, niechętną jakimkolwiek związkom jednopłciowym... tak mamy kompromis bez krytyki, co jeszcze bardziej utrwala przechylenie polskiej sceny politycznej w prawo – tym razem naszymi własnymi, feministycznymi rękami...
STRZAŁA, WERONIKA. POLOWANIE NA 14-LATKĘ W CIĄŻY. 2008
Nastolatka wypowiedziała stanowczo i jasno swoją wolę przerwania ciąży. W wywiadach udzielonych między innymi Gazecie Wyborczej i Newsweekowi i publikowanych w internecie 10 i 11 czerwca potwierdza swoją decyzję. I ona i matka już kilkakrotnie składały podpisy na wymaganych przez prawo oświadczeniach. Tylko okazuje się, że prawo jest pozbawione mocy egzekucji prawa...Ciało nastolatki, jej myśli i uczucia, jej relacja z matką stały się teatrem wojennym na którym obrońcy życia rozgrywają swoją krucjatę. Szkoda, strasznie szkoda, że dziewczynie i jej matce wyrządzono tyle krzywdy. Katoliccy fundamentaliści nie współczują dziewczynie, nie zastanawiają się nad tym, jaką cenę płaci, składają jej życie w ofierze na ołtarzu swoich poglądów.
Wojna zawiesza prawo, a jednocześnie wojenna przemoc, w tym wypadku krucjata katolickich fundamentalistów stanowi nowe prawo dla nas wszystkich.
STRZAŁA, WERONIKA. SEKS i WŁADZA, CZYLI O NIEGRZECZNEJ DZIEWCZYNCE Z ZAPAŁKAMI. 2007
Aneta Krawczyk „czyta” wzory władzy bez złudzeń..... dziewczynka z zapałkami zamiast wpatrywać się z podziwem i smutkiem w choinkę w domu bogaczy postanowiła znaleźć się po drugiej stronie okna i jeść w cieple świąteczne pierniki za cenę świadczenia panu domu seksualnych usług. Dla kobiet i mężczyzn wychowanych na bajce Andersena - zgroza!
SZUMLEWICZ, KATARZYNA. WĄTKI LEWICOWE WE WSPÓŁCZESNYM RUCHU FEMINISTYCZNYM W POLSCE. 2006
Transformacja ustrojowa przyniosła dramatyczne zmiany w życiu kobiet w Polsce. Jej największe „osiągnięcia” – bieda, wyzysk i bezrobocie – dotykają je częściej i dotkliwiej, niż mężczyzn. PO 1989 przekonały się, czym jest praca za głodową pensję i jak wygląda brak środków do życia. Poznały bezdomność, a prostytucja i żebractwo stały się dla wielu jedynym sposobem przetrwania...
SZUMLEWICZ, KATARZYNA. ANATOMIA PR-u. 2009
„Od początku pojawienia się praktyk public relations zwalczanie reform i regulacji było jednym z głównych ich zastosowań”. Używano do tego tzw. retoryki antywartości. Dobrym przykładem jest przeciwstawianie się planom wprowadzenia ubezpieczeń zdrowotnych poprzez określanie ich mianem „komunistycznego zagrożenia”. Warto także wspomnieć o zwalczaniu regulacji antynikotynowych i podważaniu – nieraz bardzo wymyślnym - danych świadczących o szkodliwości palenia papierosów. Również zagrożenia ekologiczne są celowo bagatelizowane w kampaniach PR-owskich finansowanych przez firmy odpowiedzialne za zanieczyszczanie środowiska naturalnego. Recenzja z książki Teresy Święćkowskiej, Public relations a demokracja, 2008
