JULIA KUBISA. JESTEŚ LEKIEM NA CAŁE ZŁO – o pomyśle urlopów wychowawczych dla babć i opiekunkach rodzinnych.
... Jesteś lekiem na całe zło kobieto polska, bo zapewnisz przetrwanie w kryzysie gospodarczym naszemu państwu. Bo będziesz rodziła (choć minister Kopacz nie zająknęła się o poprawie warunków na polskich porodówkach, szczególnie w kwestii horrendalnych cen znieczulenia), będziesz pracowała, a dzieckiem zajmie się twoja wykopana z rynku pracy mama. Dzięki czemu przyrost naturalny na pewno wzrośnie, bo młode mamy pewniej poczują się myśląc, że ktoś zajmie się ich dziećmi. A dzieci te, zrodzone ku chwale przyrostu, zapracują na nasze emerytury, a konsumując tysiąc złotych więcej rocznie uchronią przed skutkami kryzysu gospodarczego. Ktoś tu chyba śni.
TERESA ŚWIĘĆKOWSKA. KOBIETY MIĘDZY RYNKIEM A KOŚCIOŁEM. POLITYCZNA EKONOMIA USTAWY BIOETYCZNEJ
Jarosław Gowin ogłosił projekt ustawy bioetycznej, a nam wszystkim po raz kolejny zrzedła mina. Ustawa została przygotowana w kontekście dwóch nurtów dyskusji: krytyki kościoła katolickiego wobec procedury in vitro i właściwie żądania jego zakazania oraz ratyfikacji Konwencji Bioetycznej Rady Europy. Krytyka in vitro nasiliła się w momencie zapowiedzi minister Kopacz o refundacji wspomagania zapłodnień in vitro. Konwencję z 1997 Polska dotychczas przyjęła, ale jej nie ratyfikowała.
EWA CHARKIEWICZ. 'PLAN SOCJALNY' PREZESA
Maciej Witucki jest modelowym podmiotem polskiego kapitalizmu: nieskażony komuną czterdziestolatek po studiach we Francji, były prezes Centertela i Banku Lukas, obecnie Grupy Telekomunikacja Polska, uczestnik spotkań wspólnoty z Taize, ojciec trojga dzieci, opiekuńczy tatuś, katolik, zasłużony społecznik (prezes Polskiego Forum Obywatelskiego), biznesmen roku 2008. Pieniądze, kariera, rodzina składają się na nowy hegemoniczny wzór męskości Polaka, bogatego biznesmena.
KATARZYNA SZUMLEWICZ. ANATOMIA PR-u
„Od początku pojawienia się praktyk public relations zwalczanie reform i regulacji było jednym z głównych ich zastosowań”. Używano do tego tzw. retoryki antywartości. Dobrym przykładem jest przeciwstawianie się planom wprowadzenia ubezpieczeń zdrowotnych poprzez określanie ich mianem „komunistycznego zagrożenia”. Warto także wspomnieć o zwalczaniu regulacji antynikotynowych i podważaniu – nieraz bardzo wymyślnym - danych świadczących o szkodliwości palenia papierosów. Również zagrożenia ekologiczne są celowo bagatelizowane w kampaniach PR-owskich finansowanych przez firmy odpowiedzialne za zanieczyszczanie środowiska naturalnego.
Recenzja z książki Teresy Święćkowskiej, Public relations a demokracja, 2008
JULIA KUBISA. LENIE ZA KASĄ W SUPERMARKECIE?
Pisząc raport o badaniach przeprowadzonych w 2005, ja i innni współautorzy byliśmy ciekawi, czy wejście Polski do UE zmieni warunki pracy w hipermarketach. Czy skonfrontowani z wielką falą emigracji pracodawcy polepszą warunki pracy, zaoferują lepsze pensje, grafiki zapewniające godne życie? Jak wynika z badań Koalicji Karat, nic takiego nie ma miejsca. Teza o „rynku pracownika”, który miał pojawić się wraz ze spadającym bezrobociem tu się nie sprawdza i to jest naprawdę bolesne.
ALI LIEBEGOTT. KRYZYS FINANSOWY UBOGIEJ KOBIETY. 2009 [2008]
Banki inwestycyjne upadają, giełda dołuje, w Kongresie szarpanina o rozwiązania, a pewna uboga kobieta idzie szukać jedzenia w pudle z przeterminowaną żywnością w supermarkecie...
Z: The Advocate, November 8, 2008.
WERONIKA STRZAŁA. DLA KOGO TEN BUDŻET, A KTO UTRZYMUJE PAŃSTWO?
W przypadku wydatków w oczy rzuca się przede wszystkim 11% wzrost wydatków na armię, a konkretnie na zbrojenia, czyli najwięcej zarobią na tym firmy, od których z publicznych pieniędzy nasze państwo między innymi zakupi miny przeciwpiechotne i bomby kasetonowe, które okaleczą i zabiją w szczególnie okrutny sposób, baterie patriot, żeby ochronić pana premiera i pana prezydenta (dla innych nie starczy), czy inne nowe zabawki do zabijania dla pana ministra/eks-mudżahedina.
KATARZYNA SZUMLEWICZ. RUCHLIWOŚĆ GLOBALNYCH MIAST
W książce "Globalizacja. Eseje o nowej mobilności ludzi i pieniędzy" ekonomistka polityczna Saskia Sassen rozpatruje takie fenomeny jak imigracja kobiet, wzrost znaczenia pracy nieformalnej czy nowe linie podziału między bogactwem i ubóstwem z punktu widzenia miejsca, którym są globalne miasta....zjawisko imigracji ... według Sassen stanowi jeden z czynników konstytuujących globalizację. W dzisiejszych czasach zwraca uwagę zwłaszcza proces jej feminizacji....Ciężkiej, nisko opłacanej pracy zwykle przeciwstawia się wolną i autonomiczną działalność w Internecie; czy to dokonywane w nim operacje finansowe czy po prostu międzyludzką komunikację. Sassen polemizuje także z tym ujęciem. Otóż cyberprzestrzeń jest zakorzeniona w świecie pozaelektronicznym na wielu różnych poziomach.
AGATA CZARNACKA. POD PODŁOGĄ PATRIARCHATU
Kastracyjnym fantazjom premiera (i dużej części narodu) nie towarzyszy szersza refleksja nad przyczynami gwałtów czy dziwacznym przekładaniem „świętego prawa własności” na obszar relacji międzyludzkich – w tym wypadku rodzinnych....Mentalność posiadacza przejawia się nie tylko wobec tych, których się „wyprodukowało”, ale tych, których się „kupiło”. Mąż utrzymujący żonę ma do niej tak samo „prawo”, jak do rzeczy, za którą zapłacił. Wiele kobiet nawet nie zdaje sobie sprawy, że zgoda na taki model relacji jest wynikiem ich własnej decyzji – w ich horyzoncie nie pojawiła się żadna alternatywa, żaden inny przykład, a jeśli – to wartościowany negatywnie, np. w postaci stereotypu zdziry czy starej panny.
KATARZYNA SZUMLEWICZ. SPOŁECZNE KONSTRUKCJE Z CIAŁ I PRACY.
...nie wystarczą odizolowane przemiany w dziedzinie ekonomii, seksualności czy wychowania. Jak pisze Wittig, „musimy dokonać przekształcenia politycznego pojęć-kluczy”, przez co rozumie ciągłe prześwietlanie kategorii, za pomocą których ujmujemy i przekształcamy otaczający nas świat. Jak wskazuje ostatni przykład, takich nieustannych rewizji wymaga również myślenie samych feministek.
EWA CHARKIEWICZ. POLITYKA STANU WYJĄTKOWEGO
Na pozór jesteśmy o wszystkim informowani. W rzeczywistości, w mediach rozgrywa się spektakl, a scenariusza nie piszą bynajmniej dziennikarze. Prześledźmy jak wyglądała sprawa instalacji tarczy antyrakietowej w Polsce. Najpierw na zamówienie GW powstaje sondaż na jej temat. Prof. Czapiński w wywiadzie dla TOK FM twierdzi, że badanie nie było zrobione profesjonalnie i nie jest reprezentatywne. Ale to nic nie szkodzi. Chodzi o to, że próba wykazała, iż większość Polaków popiera tarczę, więc teraz już mogą zabrać głos dziennikarze i komentatorzy, którzy będą dalej snuć tę opowieść i potwierdzą jako fakt społeczny, że Polacy są za tarczą. Tak konstruowana prawda o poparciu dla tarczy będzie znormalizowana, uzasadni decyzje o jej instalacji, a przede wszystkim wykasuje zasadność sprzeciwów....
KATARZYNA SZUMLEWICZ. MIĘŚNIE, KARIERA I SEKS(IZM).
W narracjach Men's Health na temat męskości zamożność stanowi na pozór tylko jeden z jej składników, równie ważny jak chociażby agresja. Wzorce dla czytelników to korespondent wojenny, kierowca rajdowy, członek grupy antyterrorystycznej oraz „facet, który realizuje młodzieńcze marzenia za sterami odrzutowca F-16” (IX 2007). Wszystkie owe ekstremalne zajęcia są w istocie jedynie metaforami wzorca, jakim jest przedsiębiorca. Prawdziwy ideał mężczyzny to dla pisma Sam Walton, założyciel Wal-Martu. Artykuł mu poświęcony nosi tytuł „Wojownik do końca” – i to pomimo iż zapewne nie posiadał wzorcowych muskułów. Agresja i pieniądze w retoryce pisma nieustannie się zresztą przeplatają.
WERONIKA STRZAŁA. POLOWANIE NA 14-LATKĘ W CIĄŻY
Nastolatka wypowiedziała stanowczo i jasno swoją wolę przerwania ciąży. W wywiadach udzielonych między innymi Gazecie Wyborczej i Newsweekowi i publikowanych w internecie 10 i 11 czerwca potwierdza swoją decyzję. I ona i matka już kilkakrotnie składały podpisy na wymaganych przez prawo oświadczeniach. Tylko okazuje się, że prawo jest pozbawione mocy egzekucji prawa...Ciało nastolatki, jej myśli i uczucia, jej relacja z matką stały się teatrem wojennym na którym obrońcy życia rozgrywają swoją krucjatę. Szkoda, strasznie szkoda, że dziewczynie i jej matce wyrządzono tyle krzywdy. Katoliccy fundamentaliści nie współczują dziewczynie, nie zastanawiają się nad tym, jaką cenę płaci, składają jej życie w ofierze na ołtarzu swoich poglądów.
Wojna zawiesza prawo, a jednocześnie wojenna przemoc, w tym wypadku krucjata katolickich fundamentalistów stanowi nowe prawo dla nas wszystkich.
EWA CHARKIEWICZ. WOLNY RYNEK, KOBIETY I WOLNORYNKOWY FEMINIZM. Recencja ze spektaklu 'AGATA SZUKA PRACY'
...rynek, państwo, kościół, matka, feminizm czy alternatywne kultury wpisują Agatę w relacje władzy, gdzie stosunek sił jest radykalnie asymetryczny. Po stronie Agaty jest jej literacka matka, autorka scenariusza i chór siostrzanych alter ego, są to jednak równocześnie jej konkurentki w staraniach o zdobycie pracy. W tym nierównym układzie sił 'bronią' Agaty jest zrozumienie tego jak system funkcjonuje, aby móc go rozgrywać przeciwko niemu samemu. Tutaj chór cynicznych Agat jest bardzo pomocny....
AGATA CZARNACKA. O POLSKI KOBIECY PODMIOT POLITYCZNY
Dlaczego wszystkie tak łatwo godzimy się na ten stan rzeczy, jakbyśmy jak jeden mąż wszystkie głosowały na PO? Czyżbyśmy tak mocno wzięły sobie do serca doświadczenie pielęgniarek, że choćbyśmy wyły pod Kancelarią Premiera, i tak nas nikt nie wysłucha?
EWA CHARKIEWICZ. REGINA FISZ (o dyskusji wokół 'Strachu')
Po raz pierwszy zobaczyłam Cię dwa lata temu, na czarno-białej fotografii. Leżysz na boku, owinięta kocem, a może zasłoną, na dwóch deskach, na podłodze z czarno-białych kafli, obok swojego dziecka. Gdyby nie poraniona noga, w pierwszej chwili mogłoby się wydawać, że obydwoje śpicie, jakby było Ci we śnie gorąco, dlatego masz odsłonięte ramiona. Śmierć nadała Twojej twarzy wyraz smutnego spokoju. Czysta biel ciał leżących na deskach pozwala się domyślać, że ktoś musiał Was troskliwie obmyć po ekshumacji, bo zabójcy (kapral milicji, piekarz, szewc, woźny w magistracie, kierowca ciężarówki) zlecili ludziom, którzy przyglądali się morderstwu, aby Twoje i syna ciała zakopano. Ale tego dowiem się później. Moje pierwsze spotkanie z Tobą, zapośredniczone przez zdjęcie i rocznicowe publikacje w "Tygodniku Powszechnym" dało mi wiedzę o tym, że zginęłaś w lipcu 1946 w Kielcach, zamordowana, ponieważ nie byłaś człowiekiem, nie byłaś Polką katoliczką, miałaś nieodpowiednie nazwisko i pochodzenie. Można Cię było zabić, ponieważ byłaś Żydówką
MONIKA BOBAKO. "KATOLICZKA-FEMINISTKA". O POLITYCZNEJ SILE PARADOKSU
Określenie „katoliczka-feministka” dla wielu feministek pobrzmiewa fałszem. Dla jednych oznacza konformistyczną próbę zjedzenia ciastka i zachowania go (jak pozostać grzeczną córeczką Tatusia, a jednocześnie zaznać feministycznej transgresji), dla innych jest dowodem na zawłaszczanie hasła „feminizm” przez Kościół dążący do jego zneutralizowania i pacyfikacji. Dla tych pierwszych jest więc asekurancką zabawą dobrze ułożonych panien, dla tych drugich strategią obronną kościelnej hierarchii (vide „nowy feminizm” JP2, o którym za chwilę). Czy jednak deprecjonowanie feministycznych (czy też para- lub proto- feministycznych) impulsów i identyfikacji pojawiających się „w łonie” katolicyzmu nie jest z punktu widzenia feministycznego interesu (czymkolwiek on jest) błędem?
KATARZYNA GAWLICZ. POMOC NIEZUPEŁNIE ROZWOJOWA
Polska znajduje się w grupie państw udzielających pomocy rozwojowej krajom globalnego Południa, a nasze zaangażowanie w tej dziedzinie stale wzrasta zwłaszcza od momentu akcesji do Unii Europejskiej... Ale wysokość nakładów na pomoc to jedno, a jej forma to drugie. Bliższe przyjrzenie się sposobowi udzielania pomocy wzbudza spore wątpliwości, zarówno w odniesieniu do dysponowania środkami (czyli decydowania o tym, jakie kraje i działania mogą uzyskać wsparcie, a jakie na nie liczyć raczej nie mogą), jak i oficjalnego dyskursu dotyczącego polskiej pomocy.
MARTA TRAWIŃSKA. ZDALNIE STEROWANA KURA DOMOWA
Żony górników mogły stać się partnerkami rozmów z przedstawicielami resortu gospodarki w Centrum Partnerstwa Społecznego „Centrum”; mogły i chciały brać udział w negocjacjach, ale potraktowano je inaczej. Odesłano je do „kobiecej” domeny - „Wracajcie do domów”. Potraktowane zostały jedynie jako gospodynie domowe, matki i żony swoich mężów, powielając dyskurs nowoczesnych zachodnich demokracji liberalnych z oddzieleniem sfery prywatnej (żony, matki i gospodynie domowe) od publicznej (politycy, pracodawcy, działacze związkowi). Nie uznano ich za pełnoprawne obywatelki, podmioty czy strony w konflikcie społeczno-ekonomicznym.
KATARZYNA SZUMLEWICZ. EKSPERCI I FASOLKI, CZYLI DYSKURSY O CIĄŻY.
...jak następuje owo przechwycenie języka i jak w związku z tym mówić o ciąży, macierzyństwie i rodzicielstwie inaczej, niż podpowiada panująca dwuwładza: Rynek (ekspercki dyskurs o supermatce jako konsumenckiej grupie docelowej) oraz Kościół (czułostkowy wzorzec ofiarnej mamuśki). Innymi słowy, jakie warunki trzeba spełnić, aby nasze rozmaite doświadczenia utworzyły słyszalny wielogłos, w którym znalazłoby się miejsce na afirmację? Jedno jest pewne: bez nazwania bólu czy ucisku nie będzie możliwe żadne wyzwolenie.
