DONNA HARAWAY. WIEDZE USYTUOWANE. KWESTIA NAUKI W FEMINIZMIE I PRZYWILEJ CZĘŚCIOWEJ/OGRANICZONEJ PERSPEKTYWY [1988] 2009 ,br>Feministkom nie potrzeba doktryny obiektywizmu, która obiecywałaby transcendencję, nie potrzebują opowieści, która zaciera ślady po swych zapośredniczeniach w tej samej chwili, gdy ktoś mógłby się okazać za coś odpowiedzialny, ani nieograniczonej władzy instrumentalnej. Nie chcemy, by świat przedstawiała nam teoria niewinnej władzy, w której język i ciała razem pławią się w organicznej rozkoszy symbiotycznej jedności. Nie chcemy teoretyzować na temat świata, a jeszcze mniej poruszać się po nim na warunkach Globalnych Systemów. Niemniej potrzeba nam sieci powiązań na światową skalę, dzięki którym potrafilibyśmy, być może, dokonywać przekładów wiedzy pomiędzy zróżnicowanymi pod względem pozycji i stosunków sił wspólnotami. Potrzeba nam silnych nowoczesnych teorii krytycznych, odnoszących się do produkcji znaczeń i ciał – nie żeby zaprzeczać ich istnieniu, ale by zacząć żyć wśród znaczeń i ciał mających jakąś szansę na przyszłość.
GRAHAM DAWSON. RYNKI I FEMINIZMY. KRYTYKA FEMINIZMU WOLNORYNKOWEGO [2001] 2007
Trzy ściśle ze sobą powiązane zasady odnoszące się do rynków, jednostek i państwa stanowią istotę feminizmu wolnorynkowego, którego założenia wyłożyła Conway (1998). Według tej koncepcji wolny lub w niewielkim tylko stopniu regulowany rynek jest najpewniejszą drogą do osiągnięcia równości płci i sprawiedliwości społecznej; kobiety i mężczyźni dokonują wolnego wyboru, decydując się na tradycyjne role płciowe; państwo jest siłą rzeczy lub co do zasady antyrynkowe, a w związku z tym – patrząc z perspektywy feminizmu wolnorynkowego – wrogie równości płci. W niniejszym artykule każdą z tych zasad poddam refleksji krytycznej.
MONIKA BOBAKO. FEMINIZM W FILOZOFII. POMIĘDZY POSTMODERNIZMEM A OŚWIECENIEM. JUDITH BUTLER VERSUS SHEILA BENHABIB. 2006
Filozofowie polityki roztaczają znajomą wizję społeczeństwa obywatelskiego jako czegoś uniwersalnego, obejmującego – przynajmniej z założenia – wszystkich. Źródeł prawa politycznego dopatrują się zaś w akcie powołania władzy w liberalnym państwie lub wyłonienia polityki partycypacyjnej w rozumieniu Rousseau. Nie jest to jednak „źródłowe” prawo. Przemilczana zostaje bowiem ta część opowieści, która ujawnia, iż umowa społeczna to braterski pakt, ustanawiający społeczeństwo obywatelskie jako porządek patriarchalny i maskulinistyczny. Aby odsłonić ukrywaną część, należy prześledzić genezę poddania kobiet patriarchalnemu prawu.
Recykling Idei nr 8 lato/jesień 2006
CAROLE PATEMAN. BRATERSKA UMOWA SPOŁECZNA [1989] 2007
Filozofowie polityki roztaczają znajomą wizję społeczeństwa obywatelskiego jako czegoś uniwersalnego, obejmującego – przynajmniej z założenia – wszystkich. Źródeł prawa politycznego dopatrują się zaś w akcie powołania władzy w liberalnym państwie lub wyłonienia polityki partycypacyjnej w rozumieniu Rousseau. Nie jest to jednak „źródłowe” prawo. Przemilczana zostaje bowiem ta część opowieści, która ujawnia, iż umowa społeczna to braterski pakt, ustanawiający społeczeństwo obywatelskie jako porządek patriarchalny i maskulinistyczny. Aby odsłonić ukrywaną część, należy prześledzić genezę poddania kobiet patriarchalnemu prawu.
AGNIESZKA ZEMBRZUSKA. PROBLEM 'ŚLEPOTY RODZAJOWEJ' W FILOZOFII MICHELA FOUCAULT. 2005
...Niewątpliwie można wskazać na wiele zbieżności między myślą Foucaulta a krytyką feministyczną- obie zresztą rozwijane były mniej więcej w tym samym czasie i w tym samym, Zachodnim, kręgu kulturowym, obie dotyczyły problemu oddziaływania władzy na podmiot, form tej władzy, problemu ciała oraz konstrukcji seksualności w wymiarze indywidualnym i zbiorowym. Obie wreszcie cechowała swoista interdyscyplinarność badań, ujmowanie problemów w perspektywie historycznej, zwrócenie uwagi na zmienność praktyk i instytucji społecznych oraz ich kulturowych znaczeń (McCallum 1996: 78). Historycznie rzecz ujmując można porównać wpływ Foucaulta na feminizm w latach 80-90. do wpływu myśli Freuda w poprzednim dziesięcioleciu (s. 79). To jakby krążenie wokół tych samych tematów, ale patrzenie na nie w okularach o szkłach innego koloru - niby tak samo, a jednak inaczej. Dlatego też samo uznanie myśli Foucaulta za interesującą z punktu widzenia feminizmu wymagało namysłu nad tym, w jaki sposób można ją spożytkować, rozwinąć, a do tego niezbędne było nie tyle wskazanie podobieństw i zbieżności, ile uprzednie wskazanie problematycznych punktów jego koncepcji, przemilczeń, uogólnień czy takich założeń, które dla feminizmu nie pozostają obojętne i wymagają wyjaśnienia oraz przezwyciężenia.
Tekst wykładu dla Interdyscyplinarnego Koła Gender przy Instytucie Anglistyki Uniwersytetu Wrocławskiego. Rozszerzony tekst pod tym samym tytułem został opublikowany w książce "Gender. Wizerunki kobiet i mężczyn w kulturze" pod red. Elżbiety Durys i Elżbiety Ostrowskiej, Wyd. Rabid, Kraków 2005.
JENNIFER GORE. DYSCYPLINOWANIE CIAŁ: CIĄGŁOŚĆ STOSUNKÓW WŁADZY W EDUKACJI [1998] 2007
W niniejszym rozdziale rozwijam badania nad stosunkami władzy w nauczaniu poprzez podjęcie dwóch konkretnych pytań: W jaki sposób stosunki władzy funkcjonują na mikropoziomie praktyk pedagogicznych? Do jakiego stopnia funkcjonowanie stosunków władzy jest wspólne dla różnych miejsc kształcenia? Argument, który formułuję w odpowiedzi na te pytania, wywodzi się z analityki władzy (analytics of power) zaproponowanej przez Michela Foucaulta oraz z moich własnych badań empirycznych, prowadzonych w czterech różnych miejscach kształcenia. Praca ta wypływa z mojego przekonania, że zakres praktyk i stosunków, mogących zaistnieć w klasie – bądź to w szkole, bądź na uniwersytecie; w klasie opartej na technokratycznej, krytycznej lub feministycznej filozofii – jest ograniczony. Analizując wcześniej dyskursy w obrębie krytycznej i feministycznej pedagogiki (Gore 1993) stwierdziłam, że konkretne praktyki edukacyjne, za którymi się w nich opowiadano, nie różniły się zbytnio od praktyk pedagogów głównego nurtu. Wyraziłam przypuszczenie, że instytucja kształcenia może wytwarzać własny „reżim pedagogiczny”: zespół stosunków władzy-wiedzy, dyskursów i praktyk, które ograniczają nawet najbardziej radykalne programy edukacyjne. Empiryczne badanie praktyki pedagogicznej wydawało się koniecznym krokiem naprzód w dążeniu do zrozumienia, a następnie przekształcenia dawno ugruntowanych praktyk instytucjonalnych.
CAROL SMART. WŁADZA PRAWA. 1989 Feministyczna teoria została uwięziona w debatach dotyczących „pożyteczności” prawa w kwestii emancypacji kobiet, względnych zalet „równości” w porównaniu z „różnicą” jako strategiach, albo stopnia, do którego prawo jest odbiciem interesów patriarchatu lub po prostu mężczyzn. Są to konieczne debaty, ale ich ogromną wadą jest przyznawanie prawu właśnie tej władzy, którą prawo może wykorzystać przeciwko żądaniom kobiet. Jest to dylemat, przed którym stają wszystkie ruchy polityczne. a mianowicie: problem rzucenia wyzwania pewnej formie władzy bez akceptowania jej własnego zakresu, bowiem oznacza to przegranie bitwy zanim się ona rozpoczęła. Ujmując to najprościej, feminizm akceptując zasady prawa w celu ich zakwestionowania zawsze oddaje zbyt wiele.
SPIKE V. PETERSON. EKONOMIA POLITYCZNA (W UJĘCIU GLOBALNYM) JAKO TRZY EKONOMIE: EKONOMIA REPRODUKCJI, PRODUKCJI ORAZ EKONOMIA WIRTUALNA. ANALIZA W DUCHU FOUCAULTOWSKIM. 2007 [2002]
W tekście tym chciałabym przedstawić alternatywne ramy analityczne, które umożliwią „przepisanie światowej ekonomii politycznej”, przedstawiając ją jako zespół interakcji pomiędzy „ekonomią produkcji, reprodukcji oraz ekonomią wirtualną”. Odniesienie do światowej ekonomii politycznej ma oznaczać szeroki zasięg proponowanych ram. Odniesienie do ekonomii w liczbie mnogiej wychodzi z ducha Michela Foucaulta, w tym wypadku odsyłając do paralelnie konstytuujących się (a zatem współistniejących i wpływających na siebie) obszarów systemowych, na których i poprzez które działa władza ... ekonomie: produkcyjna, reprodukcyjna i wirtualna poszerzają obszar badań daleko poza konwencjonalne zjawiska gospodarcze. Jako systemowe obszary władzy angażujące systemy znaczeń, normalizację, subiektywności i instytucje, pozwalają nam dostrzegać relacje pomiędzy tożsamościami i kulturą a konwencjonalnymi praktykami, procesami i strukturami społecznymi.
Feministyczna teoria została uwięziona w debatach dotyczących „pożyteczności” prawa w kwestii emancypacji kobiet, względnych zalet „równości” w porównaniu z „różnicą” jako strategiach, albo stopnia, do którego prawo jest odbiciem interesów patriarchatu lub po prostu mężczyzn. Są to konieczne debaty, ale ich ogromną wadą jest przyznawanie prawu właśnie tej władzy, którą prawo może wykorzystać przeciwko żądaniom kobiet. Jest to dylemat, przed którym stają wszystkie ruchy polityczne. a mianowicie: problem rzucenia wyzwania pewnej formie władzy bez akceptowania jej własnego zakresu, bowiem oznacza to przegranie bitwy zanim się ona rozpoczęła. Ujmując to najprościej, feminizm akceptując zasady prawa w celu ich zakwestionowania zawsze oddaje zbyt wiele. 
