KSENOFONT. EKONOMIK. 1857
- Wiedząc tedy, niewiasto, co nam obojgu od Boga przykazane, powinniśmy starać się wykonywać jak najlepiej, co na każde przypadło. Nakazuje to i prawo, wiążąc męża z niewiastą; i jako Bóg współuczestnikami dzieci ich uczynił, tak prawo wspólnikami domu ich stanowi. Oraz jako piękne potwierdza prawo, czego większą zdolność Bóg w każde z obojga zaszczepił. Tak piękniejszą jest niewieście w domu pozostawać niżeli zewnątrz niego przebywać, mężczyźnie zaś mniej przystoi wewnątrz przesiadywać niż chodzić koło zatrudnień poza mieszkaniem. Jeżeli zaś kto wykracza przeciwko powołaniu do którego go Bóg utworzył, pono i Bogów baczności nie uchodzi jego nieposłuszeństwo, i karę odnosi, zaniedbując prac swoich lub trudniąc się niewieściemi. Zdaje mi się, że i matka pszczół podobnie sobie od Boga nakazane prace odbywa. - Jakież to, zapytała, spełnia ona prace, przez które podobną jest do tego, czem ja się mam zajmować?
KUBISA, JULIA JESTEŚ LEKIEM NA CAŁE ZŁO – o pomyśle urlopów wychowawczych dla babć i opiekunkach rodzinnych. 2009
... Jesteś lekiem na całe zło kobieto polska, bo zapewnisz przetrwanie w kryzysie gospodarczym naszemu państwu. Bo będziesz rodziła (choć minister Kopacz nie zająknęła się o poprawie warunków na polskich porodówkach, szczególnie w kwestii horrendalnych cen znieczulenia), będziesz pracowała, a dzieckiem zajmie się twoja wykopana z rynku pracy mama. Dzięki czemu przyrost naturalny na pewno wzrośnie, bo młode mamy pewniej poczują się myśląc, że ktoś zajmie się ich dziećmi. A dzieci te, zrodzone ku chwale przyrostu, zapracują na nasze emerytury, a konsumując tysiąc złotych więcej rocznie uchronią przed skutkami kryzysu gospodarczego. Ktoś tu chyba śni.
KUBISA, JULIA. LENIE ZA KASĄ W SUPERMARKECIE? 2009
Pisząc raport o badaniach przeprowadzonych w 2005, ja i innni współautorzy byliśmy ciekawi, czy wejście Polski do UE zmieni warunki pracy w hipermarketach. Czy skonfrontowani z wielką falą emigracji pracodawcy polepszą warunki pracy, zaoferują lepsze pensje, grafiki zapewniające godne życie? Jak wynika z badań Koalicji Karat, nic takiego nie ma miejsca. Teza o „rynku pracownika”, który miał pojawić się wraz ze spadającym bezrobociem tu się nie sprawdza i to jest naprawdę bolesne.
KURIAN, RACHEL. GLOBALIZACJA PRACY OPIEKUŃCZEJ [2006] 2007
W ostatnich dziesięcioleciach tranzakcje z prywatnymi opiekunkami wykroczyły poza granice państw, nabierając nowego charakteru i pociągając za sobą spore zmiany w życiu pracownic i ich rodzin... Celem niniejszego tekstu jest przedstawienie ekonomii politycznej i historycznej ramy dla zbadania stosunków władzy, przywileju i ubóstwa na poziomach makro, mikro i na poziomie pośrednim, a także ich wspólnego wpływu na globalizację opieki domowej. Analizę przeprowadzono z perspektywy feministycznej, która pozwala rozpoznać podstawowe formy i uwarunkowania udziału kobiet w tym procesie.
LIPOWSKA-TEUTSCH, ANNA. (red.) W NASZYM IMIENIU. 2010 [2009]
Przezwyciężanie dyskryminacji i wykorzystanie szansy związanej z różnorodnością wymaga porozumiewania się i współdecydowania. Wiąże się to z odzyskaniem głosu przez osoby dotychczas wykluczone z przestrzeni publicznej. Przestrzeń publiczna jest zagarnięta przez monolog wielkiego biznesu przemawiający do nas reklamami, przez przekrzykujących się przedstawicieli władzy, przez ekspertów definiujących rzeczywistość i wyznaczających granice między tym co własne i co obce, pomiędzy tym co zdrowe a co chore, pomiędzy tymi, którzy są bojownikami, a którzy są terrorystami. Przeciwstawiając się takiemu zawłaszczeniu przestrzeni publicznej Towarzystwo Interwencji Kryzysowej próbuje przywrócić prawo do zabierania głosu "Innych" i zapewnić ich udział w procesach decyzyjnych. Są to procesy nierozłączne.
LORDE, AUDRE. NIE ZDEMONTUJESZ DOMU PANA PRZY POMOCY JEGO WŁASNYCH NARZĘDZI 2008 [1979]
O czym świadczy sytuacja, gdy narzędzia rasistowskiego patriarchatu są używane do jego oceny? Wynika z niej, iż możliwy i dozwolony jest tylko wąski, ograniczony zakres zmian. Brak jakiegokolwiek namysłu nad świadomością lesbijek czy kobiet z Trzeciego Świata stanowi istotną lukę zarówno tej konferencji, jak i prezentowanych na niej treści. Na przykład, w wystąpieniu dotyczącym materialnych stosunków między kobietami wyczułam, że przyjęty został taki zestaw alternatyw odnośnie kwestii opieki, który kompletnie wykluczał moje doświadczenie jako lesbijki. Nie było tam bowiem nawet wzmianki o wspólnocie między kobietami czy wzajemnym udzielaniu sobie wsparcia, jak również o współzależności istniejącej pomiędzy lesbijkami i kobietami zdefiniowanymi jako „kobiety”. Tylko przyjmując patriarchalny model opieki można dojść do wniosku, iż, jak czytamy w tym materiale, kobiety „usiłując się wyemancypować, płacą zbyt wysoką cenę za skutki tego procesu”. Dla kobiet potrzeba i pragnienie wzajemnej opieki nie są czymś patologicznym, lecz zbawczym i tylko świadomość tego może przywrócić nam siłę. Jest to autentyczny związek, którego tak obawia się cały świat patriarchalny. Wyłącznie pod władzą patriarchatu macierzyństwo stanowi jedyną społeczną siłę, dostępną dla kobiet.
LÖWY, ILONA. “NIEWIDZIALNE OCZYWISTOŚCI”: ROLE, TOŻSAMOŚCI I REPRODUKCJA DYSKRYMINACJI. 2012
Jeśli wierzyć wszechobecnemu w społeczeństwach zachodnich „dyskursowi równościowemu”, wszyscy mają te same pragnienia i te same możliwości kształtowania swego życia. Jednak ta wizja, skupiona wyłącznie na jednostce, pomija ciężar dyskryminacji, których ofiarami są niektóre grupy społeczne. W teorii kobiety mają te same możliwości co mężczyźni, ale w praktyce ci ostatni zachowali kontrolę nad życiem gospodarczym i politycznym
oraz przywileje w sferze domowej...Nie negując rozmiaru niedawnych zmian dotyczących kondycji kobiecej, trzeba stwierdzić, że męska dominacja nie jest dzisiaj w żaden sposób zagrożona zaniknięciem.
LUDWIG, GUNDULA I STEPHANIE WÖHL. GENDER MAINSTREAMING JAKO STRATEGIA NEOLIBERALIZACJI. WSPÓŁCZESNE TRANSFORMACJE REŻIMÓW PŁCI. PONOWNE PRZEMYŚLENIA Z PERSPEKTYWY FOUCAULTOWSKIEJ. 2012 [2009]
Na przykładzie gender mainstreaming pokazałyśmy, jak neoliberalna racjonalność manifestuje się w [przeobrażaniu] reżimów płci, i jak strategie emancypacyjne wpisują się w neoliberalne strategie urynkowienia, które wzmacniają indywidualizację. W tym sensie neoliberalne technologie rządzenia reartykuowały gender mainstreaming jako neoliberalną strategię, redukując zarazem równość płci do zatrudnialności kobiet na rynkach pracy w Unii Europejskiej. Po drugie, argumentowałyśmy, iż neoliberalna racjonalność wpłynęła na (re)produkcje upłciowionych, przedsiębiorczych podmiotowości i wdraża je w przeświadczeniach jednostek o sobie. W ich sumarycznym efekcie, neoliberalna racjonalność i powiązane z nią strategie i technologie władzy wytworzyły „prawdy” polityczne, które doprowadziły do zorientowanego na rynek, konkurencyjnego społeczeństwa. Na koniec, w naszej analizie gender mainstreaming chciałyśmy także wskazać, iż w neoliberalnych społeczeństwach reżimy płci są zarządzane przez nowe racjonalności rządzenia.
ŁAPNIEWSKA, ZOFIA. BUDŻETOWANIE POD KĄTEM PŁCI NARZĘDZIEM POLITYKI RÓWNOŚCIOWEJ. 2006 [2005]
W ostatnich latach daje się zauważyć na świecie, a szczególnie w krajach europejskich,
rosnące zainteresowanie polityką równościową. Coraz częściej podnosi się kwestie
równości między kobietami i mężczyznami, dziewczynkami i chłopcami do rangi celów
politycznych. Organizacje pozarządowe i instytucje państwowe zaczynają zwracać większą
uwagę na dyskryminację zarówno przy wyznaczaniu strategii i celów społecznych, jak
i gospodarczych, a także przy ich wdrażaniu. Jednym z narzędzi takiej polityki jest
budżetowanie pod kątem płci, czyli tzw. gender budget.
MACIEJEWSKA, GOŚKA i MAGDA MALINOWSKA. BADANIA ZAANGAŻOWANE, NIEZALEŻNE MEDIA I RUCHY SPOŁECZNE, CZYLI JAK POWSTAWAŁ FILM STRAJK MATEK. 2013
Dlaczego warto docierać do osób lub grup biorących udział w walkach o lepsze warunki życia:
robotnic i robotników, matek samodzielnie wychowujących dzieci, lokatorek, których głosy
sprzeciwu są regularnie przez władze wyciszane? Jaką rolę mogą w takiej sytuacji odegrać
społecznie zaangażowane badania i niezależne media? Jak budować i archiwizować kolektywną
wiedzę, wymieniać się doświadczeniami i przekazywać informacje, aby nie powielać negatywnych
schematów wypracowanych przez oficjalne media, które często prowadzą do manipulacji,
przekłamań i nadużyć, a także wzmacniania neoliberalnych polityk?
MACIEJEWSKA, GOŚKA I MARCIN MARSZAŁEK. PO CO NAM GARŚĆ PIENIĘDZY? REFLEKSJE O KRYZYSIE I WALKACH WOKÓŁ PRACY REPRODUKCYJNEJ. 2014.
Artykuł rozważa kwestię dochodu podstawowego z perspektywy feministycznej ekologii politycznej, wykorzystującej kategorię pracy reprodukcyjnej ludzi i przyrody. W pierwszej części nawiązujemy do Kampanii na rzecz Płacy za pracę domową – prekursorki dochodu podstawowego, która kwestię dochodów wpisywała w problematykę relacji między patriarchatem a kapitalizmem, co nadawało Kampanii rewolucyjny wymiar. W dalszej części artykuł przywołuje trzy aktualne walki społeczne, które są podstawą do dalszych rozważań na temat zasadności rozwiązania takiego jak dochód podstawowy. Z jednej strony naświetla sytuację kryzysu opieki w Polsce, narastającego wraz z neoliberalnymi reformami ostatnich 25 lat. Z drugiej rozwija problematykę kryzysu ekologicznego, którego rozwiązanie trzeba uwzględnić w każdej teorii i strategii antykapitalistycznej. Niniejszy artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, czy postulat płacy za pracę reprodukcyjną/produkcyjną ma dalej sens w dobie neoliberalnego kapitalizmu.
MACIEJEWSKA, MAŁGORZATA i MARCIN MARSZAŁEK. OBYWATELSTWO I PŁEĆ W NEOLIBERALNYM MIEŚCIE. WARUNKI ŻYCIA MŁODYCH KOBIET W WAŁBRZYCHU. 2010
Niniejszy raport jest opracowaniem wyników badań, dla których impulsem był strajk głodowy matek w kwietniu 2008 w wałbrzyskiej dzielnicy Biały Kamień, po odcięciu przez lokalne władze prądu i wody, w celu wymuszenia pozaprawnymi metodami eksmisji rodzin, które zajmowały tzw. pustostany1. „Strajk matek” nagłośnił problemy kobiet z nisko-dochodowych gospodarstw domowych i doprowadził do ponownego podłączenia rodzinom prądu i wody w mieszkaniach. W ślad za analizą dyskursu wokół strajku, latem 2009 zespól Think Tanku Feministycznego przeprowadził lokalne badania uczestniczące w Wałbrzychu, które były kontynuowane wiosną 2010 roku. Ta praca jest podsumowaniem relacji kobiet i obserwacji zespołu Think Tanku Feministycznego i analizy jaką wspólnie podjęliśmy na warsztatach organizowanych jesienią 2009 we Wrocławiu i wiosną 2010 w Wałbrzychu.
MACIEJEWSKA, MAŁGORZATA. ANTYSPOŁECZNE INWESTYCJE I DŁUGI – KRYZYS EKONOMII OPIEKI WE WROCŁAWIU. 2012
W niniejszym tekście chciałabym się skupić przede wszystkim na wymiarze lokalnym (miejskim) kryzysu ekonomii opieki, który widać przez pryzmat pogarszających się warunków życia w mieście. W tym celu chcę przybliżyć problematykę pogarszającej się kondycji publicznych instytucji opiekuńczych dla dzieci we Wrocławiu. Następnie kryzys opieki w mieście umiejscawiam w kontekście zadłużenia i obszarów nowych miejskich inwestycji, by pokazać jak te zjawiska są sprzężone i w jaki sposób odbijają się one na życiu i zdrowiu mieszkanek i mieszkańców.
MACIEJEWSKA, MAŁGORZATA. DLACZEGO WYCHODZIMY NA ULICE? TRZY FUNDAMENTALIZMY W POLSCE - ŚWIADECTWA Z WROCŁAWIA. 2012
11 marca ulicami Wrocławia przejdzie kolejna Manifa. W tym roku odbędzie się pod hasłem „Chleba zamiast igrzysk”. Z jednej strony postulujemy, by władze miasta zaprzestały anty-społecznych inwestycji, które rozmontowują budżet i zadłużają miasto, z drugiej wnosimy o tworzenie godnych warunków życia i pracy w mieście. Zestawienie igrzysk Euro 2012 z ekonomią opieki pokazuje szczególne napięcia i konflikty na linii władza i mieszkańcy miasta. Dlatego wychodząc na ulice nie będziemy świętować a protestować, pokazując solidarność z innymi ruchami społecznymi, które nie zgadzają się na neoliberalną politykę państwa.
MACIEJEWSKA, MAŁGORZATA. MAGIA PIĘKNYCH SŁÓW: RABUNEK CZY OPIEKA NAD PLANETĄ? 2010
Podstawą naszego życia jest praca opiekuńcza, którą inni/e wykonują wobec nas, a także zasoby naturalne, dzięki którym sprawowanie tej opieki jest w ogóle możliwe. Wyłonienie takiej relacji stawia na głowie dotychczasowe strategie „ratowania” planety, sprawia, że staje się widoczne to, co przemilcza dominujący dyskurs klimatyczny. Mamy do czynienia z działaniami krótkowzrocznymi, które niczego nie naprawiają, a mogą przyczynić się do wyniszczania życia w ogóle.
MACIEJEWSKA, MAŁGORZATA. OPRESYWNOŚĆ STOSUNKÓW PRACY W SEKTORZE USŁUG. ANALIZA STRUKTURY PRACY NA PRZYKŁADZIE SKLEPU DROGERYJNO-FARMACEUTYCZNEGO. 2009
Podstawowym pytaniem, jakie sobie zadałam było to jak możliwa jest ciągłość określonych stosunków pracy w sytuacji ich jawnego charakteru opresywnego. Szybko jednak doszłam do wniosku, że niesprawiedliwość relacji w firmie jest dla pracowniczek i pracowników tylko częściowo widoczna, związana przede wszystkim z osobistą krzywdą i jednostkową sytuacją. Tym samym moją uwagę skupiłam przede wszystkim na szukaniu odpowiedzi, dlaczego pracowniczki i pracownicy sklepu mimo podobnego położenia (chodzi mi przede wszystkim o osoby, które w sklepie wykonują pracę najgorzej płatną – czyli kasjerki/kasjerów i konsultantki), nie wykazują chęci zmiany tegoż położenia poprzez wspólne działanie. Przyczyny takiej sytuacji są wielorakie, lecz bynajmniej do nich nie należą, jak chcą tego współcześni liberalni ekonomiści, jednostkowe predyspozycje i umiejętności oraz strategie racjonalnego działania na rynku pracy.
MACIEJEWSKA, MAŁGORZATA. ZMĘCZONE CIAŁA I BEZCENNE PRODUKTY. WARUNKI PRACY KOBIET W SPECJALNEJ STREFIE PRZEMYSŁU ELEKTRONICZNEGO. 2012
W fabryce w specjalnej strefie ekonomicznej pracowałam od października do grudnia 2011 roku, byłam jedną z 150 tymczasowych pracownic zatrudnionych w okresie zwyżki produkcyjnej. Poszukiwanie pracy rozpoczęłam w lipcu, rejestrując się na stronach wielu agencji pracy tymczasowej. Ofertę otrzymałam jednak dopiero w październiku. Praca w fabryce przez agencję pojawia się sezonowo – właśnie momentach natężenia produkcji na strefie. Odwiedzając jedną z agencji, dowiedziałam się, że „od zaraz” poszukują pracowników do jednej z fabryk na strefie kobierzyckiej. Osoba, która mnie rekrutowała powiedziała, że będę pracowała na produkcji za 1400 zł brutto. W biurze, na wejściu przywitał mnie plakat, na którym pan w garniturze radośnie uśmiecha się do mnie a poniżej podpis : „Z nami łatwo zrobisz karierę zawodową”.
MAJEWSKA, EWA. KONTEKSTY, SPORY, DEBATY. FEMINIZM JAKO RUCH SPOŁECZNY. 2006 [2005]
Jak każdy ruch społeczny, ruch feministyczny posiada swoją szczególną ontologię,
epistemologię, swoje inspiracje i rozgałęzienia, spory, skandale i momenty większej
oraz mniejszej aktywności i popularności. Warto pamiętać o tym, że jak każdy ruch,
także i ten posiada swoją historię, a w zasadzie dwie historie nawzajem się
przeplatające i wspierające – historię teorii i historię ruchu, trudno przy tym wskazać,
której z nich należy się pierwszeństwo. Z jednej strony bowiem ktoś faktycznie
któregoś dnia jako pierwszy posłużył się słowem feminizm (był to, o ile dobrze
pamiętam, Charles Fourier), z drugiej strony jednak feministyczne działania,
feministyczne aktywności i postawy widoczne były już dużo wcześniej. Interesujące,
że jako ruch społeczny, feminizm faktycznie pojawia się dopiero po serii teorii i
deklaracji rozmaitych teoretyków i działaczy/ działaczek.
