BOBAKO. MONIKA. GENDER JAKO TECHNOLOGIA KOLONIALNEJ WŁADZY. AFRYKAŃSKA KRYTYKA ZACHODNIEGO FEMINIZMU JAKO INSPIRACJA DO FEMINISTYCZNEJ AUTOREFLEKSJI. 2013
Feminizm nie jest i nigdy nie był zestawem stabilnych koncepcji do przyjęcia lub odrzucenia – jest raczej ruchem myśli oraz ewoluującą mnogością projektĂłw politycznych, ktĂłrych kształt i znaczenie zmienia się w zaleĹźności od miejsca i czasu. PoszczegĂłlne koncepcje i projekty lepiej więc traktować jako jedynie momenty feministycznego myślenia, ktĂłre – jak pokazuje historia kobiecych ruchĂłw emancypacyjnych – grzeszą często nieuświadamianym ekskluzywizmem. Stopniowe rozpoznawanie zawartych w projektach feministycznych sprzeczności i wykluczeń, ktĂłre zaprzeczają deklarowanym w nich celom i wartościom, stanowi jeden z najwaĹźniejszych czynnikĂłw napędzających rozwĂłj feminizmu. Od połowy XX wieku do głównych obszarĂłw takiej wewnątrz-feministycznej krytyki naleĹźały przede wszystkim kwestie związane z rasowymi, klasowymi, kulturowymi czy seksualnymi uprzedzeniami, ktĂłre przyczyniały się do marginalizacji i wykluczenia całych grup kobiet z organizacji feministycznych a ich problemĂłw z realizowanych przez nie programĂłw politycznych. Od kilku dekad szczegĂłlnie burzliwa dyskusja toczy się wokół pytania o to, czy ideały, teorie i programy feministyczne mogą mieć zastosowanie w świecie niezachodnim, w ktĂłrym problemy kobiet, ich aspiracje i moĹźliwości często znacząco się róşnią od sytuacji kobiet w krajach stanowiących historyczne miejsce narodzin feminizmu.

BOBAKO. MONIKA. UZNANIE RÓŻNICY. 2011 [2010]
W toku swoich rozważań starałam się przedstawić i uzasadnić dwie tezy: warunkiem znalezienia odpowiedzi na wyzwanie, jakie współczesnie dla demokracji stanowi różnica, jest sproblematyzowanie samych mechanizmów odpowiedzialnych za powstawanie owej różnicy...Druga teza łączy się ze spostrzeżeniem, iż w samym dążeniu do politycznej artykulacji różnicy nie ma jeszcze nic z konieczności emancypacyjnego.. emancypacyjny potencjał tkwiący w różnicy ma szansę aktualizować się o tyle, o ile będzie wyzwalany w ramach projektu demokratycznego.

BOJADŻIJEWA, IWONA. EKOLOGICZNE MACIERZYŃSTWO - BYĆ MATKĄ W DOBIE POST-MATERIALISTYCZNEGO SPOŁECZEŃSTWA RYZYKA. 2013.
Ekologiczne macierzyństwo/rodzicielstwo stanowi w istocie młode i słabo jeszcze zgłębione – przynajmniej w Polsce –zjawisko. W duĹźym uproszczeniu ekologiczne macierzyństwo polega na łączeniu troski o dziecko z troską o środowisko naturalne, a takĹźe na stosowaniu intuicyjnych, „naturalnych” rozwiązań zarĂłwno w odniesieniu do macierzyństwa sensu stricte, jak i szerzej – całego Ĺźycia codziennego....Do pewnego stopnia style Ĺźycia zawsze związane były z określonym światopoglądem, niemniej jednak od lat 60.ten trend zaczął ulegać wzmocnieniu. Ruchy kontrkulturowe upolityczniły znaczenie decyzji podejmowanych w ramach określonego stylu Ĺźycia. Feministki ukuły hasło „prywatne jest polityczne”. Dla wielu ludzi stało się jasne, Ĺźe wybory dokonywane w codziennym Ĺźyciu (a styl Ĺźycia to par excellence sfera codzienności) nie są wcale neutralne...styl Ĺźycia ekomatek w duĹźej mierze rezultat wyborĂłw dokonywanych w oparciu o pulę dostępnych opcji, niemniej jednak opcje, o ktĂłrych mowa, warunkowane są z kolei strukturalnie i dotyczą głównie reprezentantek klasy średniej.

BORDO, SUSAN. UCIECZKA KU OBIEKTYWNOŚCI [1999] 2009
10 listopada 1619 r. Kartezjusz miał serię snĂłw: dziwacznych, fantastycznych sekwencji w oczywisty sposĂłb nacechowanych lękiem i przeraĹźeniem. Sny te – ktĂłre większość jego czytelnikĂłw z całą pewnością odebrałaby jako koszmary – zinterpretował jako objawienie, iĹź kluczem do zrozumienia wszechświata jest matematyka. Stanowcza i Ĺźenująco pozytywna wykładnia owych snĂłw funkcjonuje jako podręcznikowa anegdota – symbol siedemnastowiecznego projektu racjonalistycznego. Projekt ten, jak oficjalnie podaje większość tekstĂłw historycznych czy filozoficznych, ukazuje siedemnastowieczną kulturę w podobny sposĂłb, w jaki Kartezjusz opisywał swoje sny. Przedstawia się nam intelektualne pierwociny, świeĹźo uzyskaną pewność siebie, zupełnie nową wiarę w to, Ĺźe nauka – uzbrojona w dyskurs matematyczny i „nową filozofię” - jest zdolna odszyfrować język przyrody...

BORYS, MONIKA. RASA, KLASA, PŁEĆ I WIEŚ. FEMINISTYCZNE EPISTEMOLOGIE MARGINESU. 2014 [2013]
W moim artykule prĂłbuję odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposĂłb polski feminizm mĂłgłby poszerzać wiedzę i włączać w obszar swoich działań mieszkanki wsi. W tym celu przywołuję teorie z obszaru czarnej myśli feministycznej oraz postkolonializmu, ktĂłre problematyzują epistemologię podporządkowanych. Aby renegocjować reĹźimy widzialności, ktĂłre ograniczają naszą wyobraĹşnię, proponuję aplikację tych narzędzi do analizy popkulturowych reprezentacji wsi (film dokumentalny Warszawa do wzięcia oraz serial dokumentalny Chłopaki do wzięcia). Czerpiąc z teorii marginesu bell hooks, postkolonialnych krytyk Gayatri Chakravorty Spivak oraz idei wiedz usytuowanych autorstwa Donny Haraway, pomagających nam wzbogacać wiedzę o róşnych rodzajach opresji i ich intersekcjonalności, chciałabym skierować uwagę czytelniczek na te wymiary seksizmu, ktĂłre nie mieszczą się być moĹźe w wąskich ramach definicji „problemĂłw kobiet z duĹźych miast”.

BRAIDOTTI, ROSI. BIOWŁADZA I NEKROPOLITYKA. REFLEKSJE NA TEMAT ETYKI TRWAŁOŚCI 2008 [2007]
Pojęcie „Ĺźycia samego w sobie” - jako cel finansowych inwestycji i potencjalnych zyskĂłw - jest podstawą bio-genetycznego kapitalizmu. Technologiczne interwencje ani nie znoszą, ani nie naprawiają społecznych stosunkĂłw wykluczenia i integracji, ktĂłre historycznie były determinowane przez społeczno-ekonomiczne i klasowe uwarunkowania, jak i przez płciowe i rasowe linie demarkacji „Innego”. Krytykowana za ‘bio-piractwo’, obecna rewolucja technologiczna intensyfikuje tradycyjne formy dyskryminacji i eksploatacji. Wszyscy i wszystkie stałyśmy się podmiotami bio-władzy, ale zasadniczo róşnimy się co do zakresu jej oddziaływania i postaci w jakiej ten rodzaj władzy się urzeczywistnia... Celem mojego nowego projektu jest wypracowanie zestawu kryteriĂłw dla nowej społecznej i politycznej teorii, ktĂłra obierze kurs między humanistyczną nostalgią i neoliberalną euforią wobec bio-kapitalizmu. Społeczne i polityczne praktyki, dla ktĂłrych punktem odniesienia jest Ĺźycie nie muszą opierać się na odtworzeniu uniwersalnych norm czy na uświęcaniu meta- narracji o globalnych zyskach, ale raczej na społecznej integralności, szacunku dla róşnorodności i trwałego rozwoju.

BRENSSELL, ARIANE. OD LEGEND O BOHATERACH DO PYTAŃ O CODZIENNOŚĆ. 2008
Nie tylko instytucje takie jak MFW (Międzynarodowy Fundusz Walutowy) i Bank Światowy nie uwzględniają w swoich analizach relacji płci i zróżnicowania podmiotu pod kątem płci. Toteż mówią z uprzywilejowanej męskiej perspektywy. Krytyka globalnych instytucji podejmowana przez ruchy lewicowe także pozostaje w zgodzie z tradycyjnymi androcentrycznymi kategoriami. Namysł nad relacjami płci pokazuje jednak, że kategorie te stanowią fundament neoliberalnej globalizacji. Jedynie krytyka, która wychodzi poza nie i jest zarazem zakorzeniona w codziennym życiu, może stworzyć przestrzeń dla alternatywnych idei i działania.

BRIDGE. FEMINIZACJA UBÓSTWA. 2009 [2001]
Programy redukcji ubóstwa nie zawsze zabezpieczają potrzeby kobiet. Kobiety mają ograniczone możliwościami rozporządzania zasobami produkcyjnymi oraz dochodami z produkcji, a także brak im czasu (co szczególnie dotyczy kobiet żyjących w ubóstwie). Przede wszystkim kobiety ponoszą koszty ekonomicznej restrukturyzacji gospodarki, gdy w ramach programów strukturalnego dostosowania zwiększa się nacisk na pracę kobiet, a zmniejsza się konsumpcja żywności, co prowadzi do poważnych konsekwencji dla rozwoju człowieka, zarówno dla samych kobiet jak i dzieci, a szczególnie dla dziewcząt, które są włączane do pracy w gospodarstwie domowym lub do pracy zarobkowej. Co więcej, świadomie lub nie, programy świadczeń socjalnych nastawione są raczej na mężczyzn. Programy zabezpieczeń społecznych i pomocy społecznej nie uwzględniają zmian w stosunkach społecznych (także w relacjach płci), które są wynikiem restrukturyzacji gospodarki, a także powodowane są konfliktami politycznymi oraz społecznymi. Badania nie zawsze wykazują występowanie dyskryminacji kobiet w gospodarstwach domowych. Niektóre studia przypadków, gdzie tylko brano pod uwagę podział pracy według płci ujawniły niekorzystną sytuację mężczyzn.

BRÖCKLING, ULRICH. UPŁCIOWIENIE PRZEDSIĘBIORCZEGO JA. PROGRAMY UPODMIOTOWIENIA I RÓŻNICE PŁCIOWE W PORADNIKACH SUKCESU [2005] 2009
Kiedy znajome punkty odniesienia nie mają juĹź zastosowania, większy sens ma przeprowadzenie nowego rozpoznania terenu niĹź uparta obrona starych pozycji czy rzucanie się na oślep w nowe odmęty. Jeśli chodzi o współczesne formy upodmiotowienia, zmiana znajomych punktĂłw odniesienia oznacza zbędność zarĂłwno humanistycznego gestu obrony podmiotu, jak i antyhumanistycznego odrzucenia podmiotu. Wchodzimy na nowy teren, gdzie główną sprawą staje się dociekanie, jak podmiot staje się problemem w kontekście obecnych przemian organizacji pracy i Ĺźycia, oraz jakie rozwiązania proponuje się dla tak formułowanych problemĂłw. Innymi słowy, naleĹźy przeanalizować komponenty zespołu, za pomocą ktĂłrego z jednostek ludzkich wytwarzane są podmioty polityczne, zaś jednostki działają na siebie, aby stać się podmiotami – takie jak formy poznania, technologie polityczne i technologie siebie. W pierwszej części tego artykułu prześledzę kontury współczesnego sposobu upodmiotowienia, w drugiej zaś zarysuję, w oparciu o przykład podręcznikĂłw sukcesu dla kobiet, czy i jak przedsiębiorczyni siebie róşni się od swego męskiego odpowiednika.

BRODIE, JANINE. POLITYKA NA GRANICACH. RESTRUKTURYZACJA I RUCH KOBIET W KANADZIE [1994] 2008
Wczesne lata dziewięćdziesiąte były okresem fundamentalnych zmian, ktĂłre miały o wiele bardziej wszechogarniający i transformacyjny charakter, niĹź wielu z nas było gotowych dostrzec. W przeciwieństwie do retoryki komentatorĂłw i zapewnień neoliberalnych politykĂłw restrukturyzacja nie ograniczała się tylko do rynku czy do porozumień dotyczących handlu międzynarodowego... zostałyśmy objęte procesami renegocjacji fundacyjnych załoĹźen koncepcji politycznych i form kultury, ktĂłre między innymi dotyczyły rozumienia granic między międzynarodowym a narodowym, między państwem a ekonomią, między tzw. ‘publicznym’ a ‘prywatnym’...Kanadyjski ruch kobiet nie zajął bynajmniej pasywnej postawy wobec wyłaniającego się nowego porządku. Od początku jasno rozpoznano, Ĺźe feministyczne cele rĂłwności kolidują z neoliberalną wizją minimalistycznego państwa i nieograniczonego rynku...

BUDROWSKA, BOGUSŁAWA. NIEODPŁATNA PRACA DOMOWA KOBIET I PRÓBY JEJ WYCENY. 2005 [2004]
Za pracę uwaĹźa się powszechnie jedynie płatne zatrudnienie. Dorosłe nieaktywne zawodowo kobiety zapytane o to, czy pracują, odpowiadają nieraz: „Nie, nie pracuję, zajmuję się domem”. ZarĂłwno pytanie, jak i odpowiedĹş dowodzą, Ĺźe w świadomości społecznej funkcjonuje przekonanie, Ĺźe praca domowa nie jest pracą. Dopiero w ostatnich latach, dzięki naciskom kobiecych ruchĂłw społecznych, feministycznej debacie, działaniom ONZ i niektĂłrych rządĂłw podjęto wysiłki w celu określenia i oceny relacji między pracą płatną i pracą nieodpłatną, ktĂłrej zasadniczy segment stanowi praca w gospodarstwie domowym. W ten sposĂłb uczyniono znaczący krok w kierunku nadania nieodpłatnej pracy w gospodarstwie domowym/rodzinie statusu podstawowego elementu jednego z dwu systemĂłw – jawnego i ukrytego – regulujących sferę pracy w Ĺźyciu społecznym. Pierwszy z nich związany jest z pracą płatną. Drugi – ukryty - odwołuje się do niepisanej społeczno-kulturowej umowy określającej relacje kobiet i mężczyzn, nazywanej kontraktem płci (gender contract). Kontrakt płci określa intensywność, sposĂłb i warunki, na jakich kobiety i mężczyĹşni uczestniczą w dwĂłch sferach Ĺźycia: prywatnej, obudowanej wokół rodziny i publicznej, związanej z wykonywaną poza domem pracą zawodową i udziałem w róşnorodnych formach Ĺźycia polityczno-społecznego. Za podstawowy, niepodlegający kontroli świata zewnętrznego, desygnat sfery prywatnej moĹźna uznać nieodpłatną pracę wykonywaną przez kobiety w gospodarstwie domowym.

BUMILLER, KRISTIN. PRZEMOC SEKSUALNA, FEMINISTKI I NEOLIBERALNE PAŃSTWO. [2008] 2010
Przez prawie 40. lat wspĂłlna kampania feministek przekształciła potoczną świadomość oraz przyczyniła się do rozwoju organizacji zajmujących się problemami przemocy seksualnej. Kampania przeciwdziałania przemocy seksualnej jest często traktowana jako podstawowy składnik współczesnego ruchu feministycznego i fundament feministycznego dyskursu głoszącego autonomię, rĂłwność oraz sprawiedliwość społeczną. Głównym celem tego ruchu było doprowadzenie do uznania szkodliwości przemocy seksualnej oraz wprowadzenie konsekwentnych sankcji wobec sprawcĂłw. Niewątpliwie wysiłek ten był szczegĂłlnie istotny – skierował uwagę na skutki przemocy seksualnej wobec kobiet oraz na potrzebę powszechnego zaangaĹźowania w przeciwdziałaniu tej przemocy. JednakĹźe feministki nie posiadały całkowitej kontroli nad tym procesem; były uwikłane w jawną i ukrytą zaleĹźność od rządowego aparatu przymusu, ktĂłry miał zapewniać bezpieczeństwo kobiet.

ÇAGATAY, NILÜFER i DIANE ELSON. SPOŁECZNE TREŚCI POLITYKI MAKROEKONOMICZNEJ [2000] 2007
Istnieje obecnie powszechnie rozumiana potrzeba łączenia polityki makroekonomicznej i polityki społecznej, ale podejściem głównego nurtu jest dodawanie polityki społecznej. W tym artykule dostarczamy argumentów na rzecz podejścia transformacyjnego, które wprowadziłoby politykę społeczną opartą na równości płci do głównego nurtu polityki makroekonomicznej. Wyodrębniamy trzy powiązane ze sobą uprzedzenia, które udaremniają wprowadzenie takiego podejścia do polityki: uprzedzenie deflacyjne, nastawienie na model męskiego żywiciela rodziny oraz nastawienie na marketyzację. Podejście transformacyjne ilustrujemy przykładem Kanadyjskiego Alternatywnego Budżetu Federalnego (Canadian Alternative Federal Budget). Naszym zdaniem dla sformułowania takiej alternatywy konieczny jest dialog społeczny.

ÇAGATAY, NILÜFER i KORKUT ERTÜRK. GLOBALIZACJA I PŁEĆ. PERSPEKTYWA MAKROEKONOMICZNA. 2011 [2004]
W ciągu ostatnich dwĂłch dekad procesy ekonomiczne związane z globalizacją odcisnęły piętno na Ĺźyciu mężczyzn i kobiet na całym świecie – niezaleĹźnie od ich wieku, narodowości, klasy społecznej czy pochodzenia etnicznego. Polityka zmierzająca do liberalizacji gospodarczej, ktĂłra stanowi fundament tych procesĂłw, jest krytykowana za to, Ĺźe wspiera interesy wielkich korporacji, jest wymierzona przeciwko osobom biednym, opiera się na uprzedzeniach płciowych i klasowych i jest szkodliwa dla środowiska. Globalizacja i jej krytyka są dziś szeroko dyskutowane na całym świecie. Ruch na rzecz „globalnej sprawiedliwości”, postulujący prowadzenie polityki gospodarczej, ktĂłra miałaby słuĹźyć redukcji ubĂłstwa, zrĂłwnowaĹźonemu rozwojowi, demokratyzacji i sprawiedliwości w relacjach między płciami jest widoczny bardziej niĹź kiedykolwiek przedtem. Jednocześnie kwestie rĂłwności płci i wzmacniania roli kobiet są coraz częściej uznawane za integralny element rozwoju.

ÇAGATAY, NILÜFER. BUDŻET POD KĄTEM PŁCI I NIE TYLKO: FEMINISTYCZNA POLITYKA FISKALNA W KONTEKŚCIE GLOBALIZACJI [2003] 2011
Teorie makroekonomiczne i oparte na nich polityki makroekonomiczne, a w szczególności polityki fiskalne, rzadko są neutralne ze względu na pł eć , o ile w ogóle jest to możliwe . Od połowy lat osiemdziesiątych XX wieku podejmowane w wielu krajach analizy budżetu pod kątem płci odgrywają rolę jako kluczow a strategi a sprzeciwu wobec makroekonomicznej teorii i praktyki. Obok rozmaitych projektów budż etowych korzystnych dla osób ubogich, inicjatywy takie rzucają poważne wyzwanie dominującemu stanowisku w zakresie polityki fiskalnej w wielu krajach. Celem niniejszego artykułu jest omówienie zmian w podejściu do polityki fiskalnej w kontekście liberaliza cji i globalizacji, po to, by wydobyć na jaw ich konsekwencje w obszarze nierówności społecznych, a zwłaszcza nierówności płci. Na koniec przedstawi am różn e stanowisk a polityczn e , z których mogą skorzystać feministyczne aktywistki i aktywiści , działając na rzecz wprowadzenia inicjatyw budżetowych uwzględniających perspektywę równości płci.

CHANT, SYLVIA. KOBIETA JAKO GŁOWA GOSPODARSTWA DOMOWEGO. NIEWZRUSZONE PRZEKONANIA A CODZIENNA RZECZYWISTOŚĆ. 2007 [1999]
Utartym wątkiem dyskusji o samotnych matkach będących głowami gospodarstw domowych jest przeświadczenie, Ĺźe stanowi to jakiegoś rodzaju „problem”, formułowany zresztą rozmaicie, od pytania o to, jak im samym wiedzie się w społeczeństwie, do trudności, jakie sobą przedstawiają dla innych (czy to „bliskich innych”, takich jak ich własne potomstwo, czy to „dalekich innych” – państwa i osĂłb podejmujących decyzje polityczne). Debaty te często odwołują się i reprodukują, mniej lub bardziej świadomie, całą gamę negatywnych stereotypĂłw na temat następstw, jakie taka sytuacja wywołuje w aspekcie ekonomicznym, społecznym i psychologicznym. NiektĂłre stereotypy pojawiają się tak często i przy tak niewielkim oparciu w wynikach badań prowadzonych w uwzględnieniem lokalnej (i ludzkiej) specyfiki, Ĺźe wydały się uzyskać status „niewzruszonego przekonania o światowym zasięgu”.

CHARKIEWICZ, EWA I ANNA ZACHOROWSKA MAZURKIEWICZ. GENDER I EKONOMIA OPIEKI. 2009

Opieka, rozumiana jako instytucje i praca opiekuńcza i reprodukcyjna jest niezbędna, aby jednostka mogła przeżyć i się rozwijać. Bez tej pracy, którą w większości wykonują kobiety, społeczeństwo zniknęłoby w ciągu jednego pokolenia. Chociaż praca opiekuńcza zaspokaja szeroko rozumiane potrzeby społeczne i przyczynia się do dochodu narodowego, to nie jest traktowana jako aktywność ekonomiczna. Do polityki opieka wchodzi co najwyżej jako kwestia godzenia pracy zawodowej z zajmowaniem się dziećmi czy jako element domowej wojny płci o to, kto wykona prace domowe. W tej książce ujmujemy opiekę jako fundament, na którym nie tylko opiera się rodzina, ale także rynek, państwo i kultura.

Książka Gender i ekonomia opieki jest zbiorem tekstów z feministycznej krytyki społecznej, w tym z ekonomii, filozofii, socjologii, nauk politycznych podejmujących krytyczne analizy opieki i reprodukcji społecznej w kontekście neoliberalnej restrukturyzacji, reform ochrony zdrowia, migracji, i kryzysu finansowego. Autorki ugruntowują swoje analizy w doświadczeniach kobiet z Polski, Norwegii, Italii, Holandii, Chile, Argentyny, Brazylii, Azji Południowo-Wschodniej i z Kanady, oraz pokazują związki między tymi doświadczeniami a przemianami politycznymi w skali makro, w tym także jak ruch kobiet odpowiadał na reprywatyzację opieki. Szczególne miejsce w książce zajmują rozdziały dotyczące polskich pielęgniarek.

Rama ekonomii opieki jest przydatna nie tylko do krytycznej analizy. Feministyczna etyka opieki może być także punktem wyjścia do wyobrażenia sobie innego państwa, rynku i społeczeństwa, gdzie obowiązek wzajemnej opieki jest fundamentem, na którym opierają się relacje interpersonalne czy międzygatunkowe (ludzie - zwierzęta - przyroda) jak i stosunki i instytucje społeczne. Dyskusje takie jak w książce Gender i ekonomia opieki i na naszym portalu oferują alternatywny język i siatkę pojeciową, aby inaczej rozmawiać o tym jak polityka, w tym polityka gospodarcza wpływa na nasze życie i konstruować alternatywne ścieżki rozwoju.

CHARKIEWICZ, EWA i ANNA ZACHOROWSKA-MAZURKIEWICZ. FEMINISTYCZNY SŁOWNIK POJĘĆ Z EKONOMII. 2009
W każdym z tych pojęć tkwią patriarchalne, maskulinistyczne, społeczne uprzedzenia. Zobacz pod:
Aktywność ekonomiczna. Bezrobocie. Dobrobyt ekonomiczny. Doskonała konkurencja. Dyskryminacja. Efektywność – optymalna alokacja. Efektywność – kryterium dobrobytu. Ekonomia neoklasyczna. Ekonomia feministyczna. Ekonomia rozwoju. Ekonomia podaĹźy. Eksternalizacja kosztĂłw społecznych. Gender budgets (genderowa analiza budĹźetu). Globalizacja. Gospodarstwo domowe. Kapitalizm/socjalizm. Keynesizm. Konkurencja, doskonala konkurecja. Marketyzacja (urynkowienie). Neoliberalizm. Nowe publiczne zarządzanie. Mechanizm rynkowy w ekonomii neoklasycznej i idealny, ‘stylizowany’ model rynku. Podatki. Polityka makroekonomiczna. Praca reprodukcyjna i gospodarka opiekuńcza. Rachunki narodowe. RozwĂłj. Rynek pracy. Rzadkość. Teoria kapitału ludzkiego. Teoria racjonalnego wyboru. Wydajność.

CHARKIEWICZ, EWA i MARCIN MARSZAŁEK. KOBIETY i KLIMAT. CZYJE DOBRA WSPÓLNE? 2013
Dobra wspĂłlne to wszelkiego rodzaju zasoby, ktĂłre pozwalają ludziom odtwarzać się jako istotom społecznym. Składają się na nie: środowisko przyrody, języki, kultury, wspĂłlne instytucje i prawa oraz infrastruktura materialna wytworzona przez ludzi w procesach metabolicznej wymiany z przyrodą, ktĂłre zapewniają wzajemną opiekę (praca i instytucje poprzez ktĂłre organizowana jest reprodukcja Ĺźycia codziennego i odtwarzanie pokoleń). Współwłasność tych dĂłbr nie polega na ścisłej prawnej definicji „własności”, ale na tym Ĺźe określone zasoby stanowią podstawy do Ĺźycia, są dziełem wspĂłlnej pracy wielu ludzi i korzysta z nich wspĂłlnota jako pewna całość (wieś, dzielnica, miasto, kraj, planeta). Nie są zatem po prostu „kapitałem”, ale są właśnie tym co tworzy relacje.

CHARKIEWICZ, EWA. FEMINIZM, TRANSFORMACJA, WŁADZA. 2006
Potrzebne nam są nowe feministyczne analityki, inne języki. ChociaĹź jest to niezbędne i konieczne, nie wystarczy pluralizacja dyskursĂłw, demokratyzacja suwerenności i przywrĂłcenie praw człowieka, aby ‘uwolnić’ i upodmiotowić jednostki, potrzebne jest takĹźe uwolnienie ekonomiczne, stworzenie alternatywnych podstaw do Ĺźycia, przeobraĹźenie machin generujących zyski, rozddzielenie zyskĂłw od zabijania. Kontynuacja stanu obecnego moĹźe sprawić, Ĺźe świat kobiet będzie się składał z bizneswomen sukcesu i wolnych ptakĂłw - reszta to niedobrowolne kapo, robotnice-niewolnice i niepotrzebne odpady. Czy moĹźna więc występować tylko o prawa kobiet (chociaĹź są one absolutnie konieczne i niezbędne), czy nie naleĹźałoby jednocześnie poszerzać agendę o pytania w ramach jakiego systemu tych praw się domagamy, jaki rynek, uniwersytet czy państwo byłby dobry dla kobiet i mężczyzn, a przynajmniej lepszy niĹź obĂłz, jak Ĺźyć bez przemocy?